“Khi nào mình có kinh nguyệt lần đầu tiên?” là một trong những trăn trở của các bạn gái khi bước vào tuổi dậy thì. Không những thế các bạn cũng sẽ thắc mắc vì sao mình phải có kinh nguyệt, nó kéo dài bao lâu. Hay cơ thể bạn có bị đau khi hành kinh không. 

Chúng ta hãy cùng “hỏi xoáy đáp xoay” nào các cô gái.

Kinh nguyệt là gì?

Kinh nguyệt là hiện tượng chảy máu hàng tháng, đó là một phần của chu kỳ kinh nguyệt. Nếu bạn có kinh nguyệt, chào mừng bạn gia nhập “Hội chị em sản xuất mứt Dâu”. Một giai đoạn phát triển khỏe mạnh đang chờ bạn khám phá. 

Khi bạn có kinh lần đầu tiên, chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu, đây còn được gọi là ngày đầu của chu kỳ. Ra máu kinh là một giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt gồm bốn giai đoạn. Trong khi hành kinh, niêm mạc tử cung sẽ bong ra, thoát ra khỏi cơ thể qua đường âm đạo. 

Tại sao bạn nữ lại có kinh nguyệt?

Hành kinh có 2 lý do:

• Vì bạn nữ có thiên chức lớn lao là Làm mẹ. Trong chu kỳ kinh nguyệt, cơ thể bạn nữ làm dày lớp niêm mạc tử cung. Cơ thể làm điều này để chuẩn bị cho khả năng mang thai có thể xảy ra. Bước đầu tiên của quá trình mang thai là phải có sự “gặp gỡ” giữa trứng của người nữ và tinh trùng của người nam.

• Bước cuối cùng là để trứng này làm tổ vào niêm mạc tử cung (nội mạc tử cung). Đây là lý do tại sao nội mạc tử cung cần phải đẹp và dày. Tuy nhiên, hầu hết các tháng, các bạn nữ không có thai. Do đó cơ thể không cần nội mạc tử cung dày, vì vậy nó sẽ loại bỏ ra khỏi cơ thể. Và bạn nữ có “dòng máu” chảy ra từ “cô bé”.

• Thứ hai, bạn nữ có chu kỳ kinh nguyệt để tạo ra các hormone cần thiết cho sức khỏe thể chất và tinh thần. Buồng trứng bên trong hệ sinh sản có vai trò quan trọng là tạo ra các hormone như estrogen và progesterone. Hormone sinh sản giúp xương chắc khỏe, tim hoạt động mạnh, điều hòa giấc ngủ, kiểm soát căng thẳng, tâm trạng, giúp cơ thể chống lại một số bệnh, tăng khả năng sinh sản và bảo vệ âm đạo khỏi nhiễm trùng.

Khi nào mình có kinh nguyệt lần đầu tiên?

Lần đầu tiên bạn nữ có kinh khi ở trong giai đoạn dậy thì. Không có một thời điểm chính xác quy định lúc nào thì các bạn nữ có kinh nguyệt lần đầu tiên. Với một số bạn bắt đầu là khi các bạn lên 8, cũng có một số bạn đến 16 tuổi mới có kinh nguyệt.

Mặc dù không thể dự đoán thời gian xuất hiện kinh nguyệt lần đầu tiên nhưng sẽ có một số thay đổi trên cơ thể cho thấy cô gái của chúng ta sắp bước sang giai đoạn phát triển mới, chuẩn bị có kinh nguyệt.

• Ngực phát triển

• Lông mọc ở vùng mu âm hộ (cô bé ở giữa hai chân mọc lông)

• Mông nở hơn

• Chiều cao tăng lên

• Có dịch ở âm đạo

Nếu mình 16 tuổi rồi nhưng vẫn chưa có kinh nguyệt thì có sao không?

16 tuổi và bạn có các dấu hiệu dậy thì khác như ngực, hông phát triển, lông mu hình thành, bạn cao hơn hoặc âm đạo có dịch (được gọi là tiết dịch ra quần lót), thì đây là dấu hiệu tốt. Kinh nguyệt của bạn sắp đến.

16 tuổi và bạn không có kinh nguyệt, cũng chưa có bất kỳ dấu hiệu dậy thì nào, bạn nên nói chuyện với mẹ để cùng nhau gặp bác sĩ. Thăm khám không có gì quá lo lắng, chỉ là đảm bảo rằng cơ thể bạn vẫn bình thường và bắt đầu hành kinh.

Triệu chứng trước khi hành kinh là gì?

Đó là các triệu chứng có thể xuất hiện trong tuần trước khi có kinh. Các triệu chứng thường gặp bao gồm căng ngực, thay đổi tâm trạng, đau đầu, đau lưng, hoặc đầy hơi… Triệu chứng trước khi hành kinh phổ biến nhưng không phải tất cả bạn nữ đều trải qua. Trong nhiều trường hợp, các triệu chứng có thể được làm dịu bằng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục.

Hành kinh trong thời gian bao lâu?

Hành kinh kéo dài trung bình từ 3 -7 ngày. Bạn nữ thường bắt đầu với tình trạng máu ra nhẹ và ít trong vài giờ đầu, ngày đầu. Sau đó, từ ngày thứ hai, máu chảy nhiều hơn. Đến những ngày gần cuối máu ra ít hơn cho đến khi dừng hẳn. Lần đầu tiên có kinh thời gian có thể ngắn hơn, ra máu ít, máu có màu nâu.

Khoảng thời gian trung bình từ khi bắt đầu một kỳ hành kinh cho đến ngày tiếp theo là 21-35 ngày, hoặc có thể dài hơn. 

Chu kỳ kinh nguyệt có 4 giai đoạn là những giai đoạn nào?

Chu kỳ kinh nguyệt có 4 giai đoạn

Giai đoạn hành kinh

Hành kinh là sự đào thải lớp niêm mạc dày của tử cung ra khỏi cơ thể qua đường âm đạo. Dịch kinh nguyệt chứa máu, tế bào từ niêm mạc tử cung và chất nhầy. Mỗi lần hành kinh của bạn nữ có thể kéo dài từ 3 – 7 ngày. Sử dụng băng vệ sinh hoặc tampon để thấm hút kinh nguyệt. Băng, hay tampon nên được thay ít nhất mỗi 4 giờ một lần. 

Giai đoạn nang trứng

Giai đoạn nang trứng bắt đầu vào ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt và kết thúc khi rụng trứng. Trong giai đoạn này vùng dưới đồi, tuyến yên tiết ra hormone kích thích nang trứng (FSH). Hormone này kích thích buồng trứng sản xuất khoảng 5 đến 20 nang trứng.

Mỗi nang trứng chứa một trứng chưa trưởng thành. Thông thường, chỉ một nang trứng phát triển thành trứng, trong khi những nang khác sẽ chết. Điều này có thể xảy ra vào khoảng ngày 10 của chu kỳ 28 ngày. Sự phát triển của các nang sẽ kích thích niêm mạc tử cung dày lên để chuẩn bị cho việc mang thai.

Giai đoạn rụng trứng

Rụng trứng là việc giải phóng một quả trứng trưởng thành từ bề mặt của buồng trứng. Điều này thường xảy ra giữa chu kỳ, khoảng hai tuần hoặc dài hơn 2 tuần trước khi bắt đầu hành kinh.

Ở giai đoạn nang trứng, nang trứng phát triển làm tăng mức độ estrogen. Vùng dưới đồi trong não nhận ra điều này và giải phóng một chất hóa học gọi là hormone phóng thích gonadotrophin (GnRH). Hormone này thúc đẩy tuyến yên sản xuất ra hormone hoàng thể (LH) và hormone kích thích nang trứng (FSH).

Trong vòng hai ngày, quá trình rụng trứng được kích hoạt khi mức LH tăng cao. Trứng được đưa vào ống dẫn trứng, đi về phía tử cung bằng những đợt phóng thích nhỏ. “Tuổi thọ” của trứng chỉ khoảng 24 giờ. Trong thời gian này nếu trứng không gặp tinh trùng, nó sẽ chết.

Giai đoạn hoàng thể

Trong quá trình rụng trứng, trứng sẽ tách ra khỏi nang trứng, nang trứng đã vỡ vẫn nằm trên bề mặt của buồng trứng. Trong hai tuần tiếp theo hoặc lâu hơn, nang trứng biến đổi thành một cấu trúc được gọi là thể vàng. Cấu trúc này bắt đầu giải phóng progesterone, cùng với một lượng nhỏ estrogen. Sự kết hợp của các hormone này sẽ duy trì lớp niêm mạc tử cung dày lên, chờ trứng thụ tinh làm tổ (làm tổ).

Nếu trứng được thụ tinh làm tổ trong niêm mạc tử cung, nó sẽ tạo ra các hormone cần thiết để duy trì thể vàng. Thể vàng tiếp tục sản xuất progesterone cần thiết để duy trì lớp niêm mạc tử cung dày lên.

Nếu không có thai, thể vàng sẽ héo và chết, thường vào khoảng ngày 22 trong chu kỳ 28 ngày. Từ đó nồng độ progesterone giảm xuống, làm cho lớp niêm mạc tử cung bị bong ra. Giai đoạn hành kinh bắt đầu. Sau đó chu kỳ mới nối tiếp. 

Mình có thể tác động để có kinh lần đầu tiên nhanh hơn không?

Bạn không thể làm gì để kinh nguyệt đến nhanh hơn. Cơ thể bạn sẽ bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt khi nó đã sẵn sàng. Hãy kiên nhẫn và tử tế với cơ thể của bạn. Nếu bạn bè xung quanh bạn có kinh còn bạn thì chưa, điều đó không sao cả. Mọi người đều khác nhau và đều là phiên bản đặc biệt, cô gái nhé.

Mình sẽ có kinh suốt đời kể từ lần đầu tiên đúng không?

Chu kỳ kinh nguyệt kéo dài đến khoảng 45-55 tuổi, khi cơ thể bước qua thời kỳ mãn kinh. Mãn kinh là khi cơ thể bắt đầu quá trình không còn chu kỳ kinh nguyệt. Bạn nữ cần phải có kinh nguyệt để có thai, vì vậy một khi kinh nguyệt dừng lại ở thời kỳ mãn kinh, bạn nữ sẽ không thể mang thai được nữa.

Kinh nguyệt cũng tạm dừng khi mang thai. Điều này do kỳ kinh xuất hiện khi cơ thể loại bỏ lớp niêm mạc tử cung dày. Khi mang thai, bạn cần niêm mạc tử cung ở đúng vị trí để giúp thai nhi phát triển. Chu kỳ kinh nguyệt sẽ trở lại sau một vài tháng (và đôi khi hơn một năm) sau khi sinh con.

Lời kết

Chắc chắn các bạn nữ sẽ còn nhiều câu hỏi về sự thay đổi cơ thể của mình trong giai đoạn dậy thì, cũng như sức khỏe giới tính, tình dục. Thật sự cảm ơn bạn vì đã suy tư như vậy. Trang bị những kiến thức khoa học về giới tính, tình dục, sức khỏe sinh sản rất cần thiết để bạn tự bảo vệ mình và sống mạnh khỏe, vui tươi. 

Hy vọng chương trình “hỏi xoáy đáp xoay” về giáo dục giới tính sẽ mang lại cho bạn những phút giây vừa học vừa chơi một cách thoải mái. 

Tỏa sáng theo cách của mình nhé các cô gái.

Hiểu bản thân, yêu chính mình, tôn trọng đối phương và quan hệ lành mạnh

Đoan Thùy